Zen en de kunst van het motoronderhoud herinnert mij er steevast aan dat de kwaliteit van ‘iets’ (het object) niet toegeschreven kan worden aan het object zelf, maar slechts bestaat in relatie tot de betrokkenheid van het subject.

Als voorbeeld noemt Pirsig de kwaliteit van een hamer als gereedschap bij een delicate motorklus. De kwaliteit van de hamer is laag, zolang het subject (de reparateur) met fijner gereedschap de motor weet te repareren. Maar dezelfde hamer krijgt een positieve kwaliteit zodra de frustratie toeneemt.

Zo ook met onderwijs: ‘goed’ onderwijs laat zich niet meten met een lijstje criteria. Goed onderwijs bestaat bij de gratie van de betrokkenheid van docenten en studenten. Een positieve betrokkenheid van beiden kan zelfs ‘slecht’ onderwijs doen bloeien. Studenten en docenten zijn aan zet – met elkaar en steeds.